Inwestycje realizowane w Gminie Czernica mające na celu poprawę ochrony

Szereg gmin budowę wodociągów realizowało w powiązaniu z budową kanalizacji. Takie rozwiązanie można uznać za optymalne. W gminie Czernica nastąpiło gwałtowne pogorszenie się jakości wód oraz brak wody w studniach przydomowych.

Pojawiły się również liczne przypadki zachorowań na żółtaczkę . W tej sytuacji priorytetowym działaniem władz było szybkie zwodociągowanie Gminy.

Po uporaniu się z problemem dostarczenia czystej , zdrowej wody dla mieszkańców wszystkich miejscowości , rozpoczęto działania w dziedzinie porządkowania gospodarki ściekowej. Problem ten stał się dla kolejnych Rad Gminy , władz samorządowych zadaniem priorytetowym, z uwagi na ochronę środowiska, bezpośrednie położenie Gminy przy rzekach Odra i Widawa, które narażone są na zanieczyszczenie przez spływ nie oczyszczonych ścieków z nieruchomości, poprzez system rowów melioracyjnych i kanałów burzowych.

Szybki rozwój budownictwa mieszkaniowego i pogorszenie stanu bazy oświatowej- zmusił nas do rozbudowy i modernizacji SUW w Nadolicach Wielkich oraz budowy 2 placówek oświatowych mieszczących gimnazja i szkoły podstawowe w Chrząstawie Wielkiej i Kamieńcu Wrocławskim. Zahamowało to możliwość szybkiego skanalizowania gminy i wpłynęło na znaczne zadłużenie.

Prace przy wykonywaniu kanalizacji sanitarnej w gminie rozpoczęto we wsi Ratowice w 1995 roku. W latach 1995-2004 wykonano 36,5 km kanałów grawitacyjnych, 20 ,3 km kanałów ciśnieniowych, 32 lokalne pompownie ścieków co pozwoliło na włączenie 1 090 nieruchomości do gminnej kanalizacji sanitarnej z terenu 5miejscowości . Ścieki kierowane są do oczyszczalni ścieków w Jelczu-Laskowicach i Dobrzykowicach. W czterech miejscowościach zakończono budowę kanalizacji sanitarnej całkowicie tj. w Ratowicach , Czernicy Kamieńcu Wrocławskim i Dobrzykowicach.

Ogółem do 2004 roku, nakłady na budowę kanalizacji sanitarnej wyniosły prawie 11 mln. złotych z czego 1 080 tys. pochodziło z dotacji celowej AR i MR 3 566 tys z WFOŚ i GW we Wrocławiu /50% dotacja, 50% pożyczka/, 240 tys. z dotacji Wojewody i 368 tys. zł z programu SAPARD .

Szczególnie duże nakłady inwestycyjne na ochronę środowiska i gospodarkę wodną zostały poniesione w roku 2004. Przyczyniły się do tego nie tylko środki gminy, ale pozyskane fundusze z SAPARDU, WFOŚ i GW oraz mieszkańców gminy .Na ochronę środowiska i gospodarkę wodną wydano 4 775 000 zł z tego na gospodarkę wodną 2 122 000 zł i kanalizację 2 653 000 zł.

W związku z szerokim rozpropagowaniem zamierzeń inwestycyjnych gminy poprzez częste spotkania komitetów i mieszkańców wsi, na których mają być prowadzone inwestycje z władzami gminy, ponad 95% właścicieli nieruchomości już na etapie projektowania przystępuje do działań w strukturach komitetów. Taki sposób przygotowania i prowadzenia inwestycji wspólnie z mieszkańcami , wiązał się z kryteriami , które gmina i mieszkańcy musieli spełniać aby ubiegać się o pomoc ze środków AR i MR / lata 1996-2001/ . W przypadku ubiegania się o pomoc z Agencji udział mieszkańców zamieszkujących obszar na którym realizowane było zadanie, musiał wynosić w przypadku wodociągowania 20%, a kanalizowania 10 % wartości całego zadania. Kryteria te powodowały, że społeczności zamieszkujące poszczególne miejscowości aktywizowały się zrzeszając się w Społeczne Komitety Budowy poszczególnych mediów. Brały czynny udział w pracach przygotowawczych do realizacji tych zadań tj. w opracowaniu projektu a w okresie wykonawstwa odpowiadają za samodzielne wykonywanie przykanalików prowadzących do poszczególnych nieruchomości pod nadzorem inspektora nadzoru inwestorskiego. W ten to sposób mieszkańcy wsi czują się współodpowiedzialni za realizację tych zadań. Na etapie projektowania można wybrać najbardziej ekonomiczną i najkrótszą trasę odprowadzenia ścieków. Nie ma problemów z usytuowaniem tych kanałów na terenach poszczególnych nieruchomości, tam gdzie takie usytuowanie jest niezbędne. Wykonane inwestycje natychmiast po oddaniu do użytkowania, służą prawie całej społeczności przyczyniając się do poprawy stanu środowiska naturalnego. Nie są to więc inwestycje, które latami czekają na spełnienie swojej roli. Zgodnie z przyjętą zasadą mieszkańcy finansują całość prac związanych z przygotowaniem projektu do realizacji , pomagają gminie finansowo w realizacji sieci głównych , oraz wykonują własnym staraniem przykanaliki . Finansowanie to odbywa się na mocy umów cywilno-prawnych o wspólnym realizowaniu inwestycji podpisywanych przez gminę z poszczególnymi właścicielami nieruchomości . Właściciele zobowiązują się do czynnego udziału w pracach projektowych i w realizowaniu inwestycji na podstawie art.. 148 ust.4 ustawy o gospodarce nieruchomościami a gmina odstępuje od naliczania i pobierania opłat przewidzianych w art. 144 i 146 tej ustawy. Finansowy udział poszczególnego właściciela nieruchomości zależy od okresu w którym realizowana była inwestycja. W 2004 roku zamknęło się to kwotą 1 500zł . Ponadto mieszkańcy wykonali własnym staraniem 1 090 - przykanalików o długości 19 023 m i wartości kosztorysowej ponad 2 mln zł.

W najbliższych latach z zadań , realizowanych na terenie gminy, priorytetowe będzie w dalszym ciągu porządkowanie gospodarki ściekowej w pozostałych miejscowościach. W chwili obecnej na terenie pozostałych miejscowości istnieją Społeczne Komitety Budowy Kanalizacji , których zadaniem jest rozpropagowanie wśród mieszkańców tematu budowy sieci kanalizacyjnej oraz zbiórka środków na przygotowanie projektów technicznych i pomoc gminie w realizacji inwestycji. W 2003 roku opracowano koncepcję przestrzenną z częścią ekonomiczną, usuwania ścieków z pozostałych miejscowości gminy Czernica. Na jej podstawie wykonany został projekt techniczno – budowlany rurociągu ciśnieniowego z oczyszczalni ścieków w Dobrzykowicach do pozostałych miejscowości terenu gminy . Zadanie to przewiduje wykonanie 5 pompowni ścieków oraz 13 km rurociągu ciśnieniowego o wartości kosztorysowej ok. 6,5 mln zł .

W 2004 roku wykonano I etap tego projektu tj. pompownię ścieków w Dobrzykowicach i 1,5 km rurociągu ciśnieniowego do oczyszczalni ścieków Dobrzykowice za 1 200 000 zł .

W 2003 roku wykonany został projekt skanalizowania miejscowości Gajków i Jeszkowice a więc miejscowości bezpośrednio przyległych do rzeki Odry. Projekt przewiduje wykonanie 24 km kanałów grawitacyjnych, 2,8 km kanałów ciśnieniowych i 13 pompowni ścieków. Realizacja tego zadania umożliwi odbiór ścieków z 630 istniejących i planowanych budynków mieszkalnych . W sierpniu 2004 roku złożyliśmy wniosek o dofinansowanie w/w zadania do Urzędu Marszałkowskiego w ramach programu ZPORR działanie 1.3

Wniosek nasz uzyskał pozytywną opinię panelu ekspertów i został przekazany do zaopiniowania dla komitetu sterującego. Z dużą niecierpliwością oczekujemy na decyzję w tym zakresie. Na ukończeniu znajduje się projekt budowlany i wykonawczy skanalizowania Łan.

W tym miesiącu doszło do spotkania w Urzędzie Gminy z przedstawicielami 6 wiejskich komitetów kanalizacji w celu podjęcia decyzji o przystąpieniu do opracowania projektów na skanalizowanie pozostałych sołectw. Na spotkaniu tym ustalono terminy zebrań wiejskich na których postaramy się przekonać mieszkańców do konieczności realizacji tego zadania. Zebrania te odbędą się do połowy maja br. Zakładamy, że do końca 2006 roku, Gmina będzie posiadała dokumentację na skanalizowanie całej Gminy, a tym samym stworzy się możliwość ubiegania się o środki unijne .

Z praktycznego działania nasuwają się pewne wnioski odnośnie kanalizowania :

1. Udział mieszkańców w realizacji inwestycji wodociągowych w wysokości 20% a w inwestycjach kanalizacyjnych 10% pozwolił na ubieganie się o dodatkowe środki z AR i MR.

2. Szybciej i łatwiej realizuje się tego rodzaju inwestycje przy wsparciu SKK . Komitety pomagają przekonywać opornych mieszkańców do udziału w inwestycji a w razie potrzeby do zgody na wejście z rurociągiem na tereny prywatne.

3. Ustawodawca winien dać większą swobodę gminom w zakresie formy i wysokości partycypacji mieszkańców gminy.

Do 2004 roku na terenie gminy zorganizowano 27 punktów selektywnej zbiórki opakowań plastikowych /pety/ oraz 16 punktów selektywnej zbiórki szkła . Działaniem tym objęto wszystkie miejscowości z terenu gminy. Taki sposób usuwania odpadów zyskał wśród mieszkańców pełną akceptację. Świadczy o tym zapełnienie pojemników /100%/ w czasie wywozu pojemników. Rozważana jest też możliwość dalszego rozszerzenia asortymentu zbieranych odpadów o opakowania blaszane. Działania te przyczynią się do przedłużenia działalności wysypiska śmieci, oraz mają rozpowszechnić i zachęcić mieszkańców do selektywnej zbiórki odpadów, co jest pierwszym krokiem do stworzenia systemu sortowania odpadów oraz oszczędzania wartościowych surowców.

W ostatnim okresie przydrożne rowy, lasy, zagajniki napełniane są śmieciami podrzucanymi w workach i luzem. Nie jest to tylko problem naszej gminy. Apeluję do mieszkańców, aby w przypadku gdy będą świadkami takich okoliczności, właściwie reagowali. Nie przechodzili wobec sprawców tych wykroczeń obojętnie. Ponieważ podobna reakcja nas wszystkich tylko rozzuchwala sprawców.

W ostatnim roku zanotowaliśmy 2 przypadki przyłapania wyrzucających na gorącym uczynku, właściwa reakcja świadków tych zdarzeń skończyła się tym, że ponieśli konsekwencje swych czynów. W załączeniu 2 tabele ilustrujące.

Tab. Nr 1 Wydatki inwestycyjne na kanalizowanie w latach 1995-2004

Tabela nr 2.

Wydatki inwestycyjne na ochronę środowiska i gospodarkę wodną w 2004 roku.